۶۶- مرحوم حجت الاسلام مدرس افغانی

بسمه تعالی
مرحوم حجت الاسلام مدرس افغانی مرد ادیب و دانشمندی بود. که در مدت عمر به تدریس ادبیات عرب مشغول بود و طلاب جوان را درس می داد. مرد مهذب و پاکی بود و گاه گاهی نزد من می آمد و با او مانوس بودیم. اگرچه نزد همه، او محترم بود و من به او علاقه داشتم اما خدا رحمتش کند، از نظر وضع مالی مختصری در فشار بود. به طور کلی بعضی از علوم طبعا موجب وسعت در مال و رزق واسع می شود و بعضی از علوم انسان را به تنگ دستی می کشاند. از علومی که فقرآور است. فرو رفتن در علم ادبیات است. زیرا به طور کلی ادبیات غرور آور است و انسان را به تکبر و خود خواهی می کشاند. یادم هست که یکی از ادباء می گفت: من پای منبری نشسته بودم منبری یک جمله عربی را در اول منبرش غلط خواند و من چون ادیب بودم با خودم تا آخر منبرش می گفتم که وقتی منبرش تمام شد به او تذکر می دهم و بر همین اساس و تفکر مطالب عالیه ای که او در منبر مطرح کرده بود درست نفهمیدم و من بسیار طالب فهمیدن آن مطالبی که به طور اجمال از او شنیدم بودم و لذا بعد از منبرش به او با غروری تذکر دادم که این جمله را اشتباه فرموده اید. منبری که مرد دانشمند حکیمی بود گفت: فرمایش شما صحیح است ولی این اشتباه من آنقدر اهمیت نداشت که شما مطالب ابتکاری مرا ندیده بگیرید و استفاده نکنید. من آنجا فهمیدم که ادبیات غرور آفرین و محبوبیتی برای انسان به وجود نمی آورد ولی به عکس علم فقه و اصول و علم تزکیه نفس و علم اعتقادات غرور را از بین می برد، محبوبیت می آورد و انسان را نزد خدا و خلق عزیز می کند. ( منظور فرو رفتن و تخصص در این علوم است و الا به حد معمول علم ادبیات لازم است و باید انسان آن را برای فهم مطالب علمی بداند )
به هر حال خدا مرحوم مدرس افغانی را رحمت کند و با موالیانش محشورش نماید.

تاریخ نگارش:
۱۴۲۶/۳/۱۲ قمری
۱۳۸۴/۲/۱ شمسی